Kahve Çekirdeği Türleri
Kahve, Güney ve Orta Amerika, Afrika başta olmak üzere Karayipler ve Asya gibi yaklaşık 80 ülkede yetişmektedir. Yetiştiği alana baktığımızda yüzlerce kahve çeşidi olduğunu düşünebiliriz. Fakat tümü dört ana çekirdeğin varyasyonlarıdır. Arabica, Robusta, Liberica ve Excelsa kahvenin başlıca dört çekirdeklerini oluşturmaktadır.
Arabica
Arabica sınıfı kahveler dünyadaki üretim miktarının %75’ini oluşturmaktadır. Üretim alanının yaygınlığı da tercih edilmesindeki en büyük etkenlerden biridir. Arabica kahve çekirdekleri ağırlıklı olarak Latin Amerika, Orta ve Doğu Afrika, Hindistan ve Endonezya’da 600 metreden yüksekte yetişmektedir. Hatta Endonezya, üçüncü büyük yıkanmış Arabica kahve üreticisi konumundadır.
Türk kahvesinin de, Güney Amerika’dan gelen filtre kahvenin de çekirdeğinin kökeni olan Arabica, üçüncü dalga kahve kültürü ile daha da yaygınlaşarak evimize kadar girmiştir.
Arabica cinsi kahve bitkisinin en belirgin özelliği oldukça hassas olmasıdır. Bundan dolayı da yetiştiği topraklarda bulunan meyvelerin ve baharatların aromalarından kolaylıkla etkilenir. Böylece dünyanın bambaşka yerlerinde yetişen çekirdeklerle hazırlanan kahveler, birbirinden farklı koku ve tatlara sahip olmaktadır. Bu yüzden her Arabica kahvesi aynı tatta olmaktan ziyade bize büyük bir çeşitlilik sunar.
Hassas olmasının en büyük etkisini ise dayanıklılık noktasında görürüz. Yoğun bakım ve ilaçlama gerektiren Arabica, diğer kahve çekirdeği çeşitlerine göre daha yüksek bir fiyat aralığında yer almaktadır.
Moliende Finest Coffee ise ağırlı olarak Arabica sınıfı kahvelerden üretilen bir kahve markası olarak raflarda yerini almaktadır.
Robusta
Arabica kadar büyük bir üretim ve tüketim yüzdesine sahip olan diğer kahve çeşidi ise Robustadır. Robusta sınıfı kahveler Batı ve Orta Afrika’da, Güneydoğu Asya’da ve Brezilya’da yetişmektedir. Kahve çeşitleri arasında en yaygın şekilde üretilen kahve çekirdeği olmasından dolayı çok daha kolay ulaşılabilmekte ve tercih edilmektedir. Robusta, kahve çeşitleri arasında %30 üretim miktarını sağlamaktadır.
Vietnam, Robusta kahve çekirdeği üretimi ile Brezilya’dan sonra dünyada ikinci sırada yer almaktadır. Hatta savaştan sonra uzun bir süre sadece kahve çekirdekleri gelir kaynağı olmuştur. 1975’ten sonra kahve çekirdeği üreticilerinin başlaması ile büyük bir rekabet ortamı oluştuğunu da belirtmek gerekir.
Robusta kahve çekirdeklerinin en belirgin özelliği ise her koşula dayanıklı olmasıdır. Bu özelliği ile Arabica çekirdeklerinden ayrılan Robusta, daha çok espresso ve hazır kahveler için tercih edilmektedir. Robusta çekirdeklerinin dayanıklılığı, lezzeti ve aromasında ortaya çıkıyor. Kahvenizi sütlü, şekerli ya da buzlu içtiğinizde Robusta çekirdeklerinin lezzeti ve aroması tüm bu değişikliklere dayanabilecek kadar baskındır.
Robusta’nın kafein oranı Arabica’nın 1 buçuk katı kadar olduğu için daha güçlü bir kahve çeşiti olarak bilinmektedir. Diğer kahvelere göre fiyat olarak daha uygun olması da ayrıca tercih sebebidir.
Liberica
Kahve çeşitleri arasında bilinirliği oldukça az olan Liberica, 1890’larda Arabica kahve çekirdeklerinin hızla tükendiği bir dönemde kullanılmıştır. Filipinler’de oldukça kısıtlı bir alanda yetişen Liberica çekirdeği diğer kahve çeşitlerine göre daha iri tanelidir. Günümüzde çok fazla tercih edilmeyen, bu yüzden de rastlamadığımız Liberica’nın tadı diğerlerine göre daha islidir. Oldukça az üretilmesinden ve lezzetinin yavan olmasından dolayı düşük bir üretime sahiptir.
Excelsa
Liberica’nın bir alt türü olan Excelsa ise genel olarak Liberica’dan daha farklı olduğu için artık ayrı bir tür olarak kabul edilmektedir. Büyük çoğunluğu Güneydoğu Asya’da yetişen Excelca’nın aroması çok yoğun olduğu için yalnızda harman kahvelerin aromalarını güçlendirmek amacıyla kullanılmaktadır.
Etiyopya, Guatemala, Kolombiya, Vietnam, Brezilya, Honduras olarak bildiğimiz kahve çeşitlerinin aslının Arabica, Robusta, Liberica ve Excelsa çekirdekleri olduğunu unutmamak gerekir. Bu isimler kahve çekirdeklerinin yetiştirdikleri ülkeler oldukları için ambalajlarda sık sık karşımıza çıkmaktadır. Fakat birer kahve çekirdeği değildirler.
Etiyopya, Honduras ve Kolombiya, Arabica kahve çekirdeği ile bağdaştığı gibi Vietnam da Robusta kahve çekirdeği ile bağdaşmaktadır. Sıklıkla duyduğumuz Guetemala ise hem Arabica hem de Robusta kahve çekirdeklerini üretmektedir. Üretildiği yerlerden dolayı zengin bir aromaya sahip kahvelerin adları ise Antigua, Coban ve Huehuetenango olarak geçmektedir.
